SİNEMADA ANALİTİK MİNİMALİZM ÖRNEĞİ: GECE

Abstract

Özet: Aşırı yalınlığı savunarak tüketim kültürüne karşı yeni bir bakış açısı geliştirmeyi amaçlayan minimalizm 60’lı yıllarda Amerika’da yaygınlaşır. “İçeriği en aza indirgenmiş” anlamındaki “minimal” terimi ilk olarak resim ve heykel sanatında kullanılır. Ardından kavram, resimden hareketle sinemada kurgu veya kamera hareketleri gibi sinemasal araçların aza indirgendiği filmler için gündeme gelir. András Bálint Kovács, geç modern dönem boyunca sanat filmi yönetmenlerini etkilemiş olan stillerden minimalist eğilimi metonimik, analitik ve dokunaklı olmak üzere üç başlıkta tanımlar. Bu eğilimlerden analitik minimalizm ifadesini Michelangelo Antonioni’nin Yeni İtalyan Sineması döneminde çektiği filmler için kullanır. Analitik kavramını  kullanmasındaki birinci sebep yönetmenin geometrik düzenlemelere olan eğilimidir. Diğer sebep ise, Antonioni’nin biçimin farklı boyutlarını ikiye ayırmasıdır: Bir yanda arka plan ve karakterler, diğer yanda ise olay örgüsü ve izleyicinin zamanı denetlemesi söz konusudur. Bu çalışmada, Kovács’tan hareketle bir analitik minimalizm örneği olarak Antonioni’nin Gece (1961) filminin analizi yapılmıştır. Öncelikle analitik minimalizmin dinamikleri ve Yeni İtalyan Sineması bağlamında yönetmenin izlediği özgün modernist üslup açıklanmıştır. Filmin, öyküsünün ardından, Kovács’ın analitik minimalist eğilime dair öne sürdüğü geometrik düzenlemeler, ruhsal manzara sorusu ve tersine çevrilmiş dramatik inşa gibi dinamikler ışığında analizi yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler: Minimalizm, Analitik Minimalizm, Michelangelo Antonioni, Yeni İtalyan Sineması,
Gece